Steeds meer organisaties geven aan hun medewerkers een eigen budget om werkplezier te vergroten. In principe een zinvolle gedachte. De inzet van deze middelen kan volgens ons vaak nog veel beter en gerichter, zodat zowel de organisatie als medewerkers op lange termijn profijt hebben.
Een paar recente voorbeelden van de inzet van persoonlijke budgetten in de praktijk:
- Een diëtist? Akkoord, want gezond en vitaal.
- Een feestelijke en ludieke teamsessie? Akkoord, want het team kan wel een opkikker gebruiken.
- Een nieuwe laptop? Akkoord, want thuiswerken faciliteren we.
Je kunt het zo gek niet verzinnen, of allerlei losse ‘happy’ en ‘vitale’ initiatieven worden ingekocht. Veelal gericht op het individu en onder het mom van ‘werkplezier’.
Doekje voor het bloeden
Je zou zeggen: Daar worden jullie als bureau voor werkplezier toch alleen maar ‘happy’ van? Maar nee, niet persé. Met alleen het beschikbaar stellen van een individuele pot met geld, worden de échte oorzaken van afgenomen werkplezier niet geanalyseerd. Laat staan aangepakt. Het rendement van de investering is daarmee op lange termijn nihil.
Want achter de professional die een diëtist inkoopt van zijn budget, zit iemand die stress heeft van structurele overbelasting in het werk en dit ’s avonds weg-eet. Zaken gaan al jaren op deze manier en zijn teamleider neemt alleen suggesties mee wanneer deze ten goede komen van de eigen positie. Hoewel deze werknemer vast een paar kilo’s afvalt –YES, zichtbaar resultaat en op zich gezond– blijft de echte oorzaak bestaan. Gemiste kans voor hem en voor de organisatie.
Hetzelfde geldt voor die inspirerende teamsessie. Met een beetje geluk zorgt het voor onderlinge verbondenheid. Want: “Wat was het gezellig en wat hebben we gelachen.” De echt lastige issues zijn vakkundig vermeden. Vragen als: Hoe verdelen we het werk eerlijk? Hoe spreken we elkaar aan? Wat is de rol van de leidinggevende hierin? Daar hebben we het niet over, want dat is lastig en het duurt lang. Laten we het vooral leuk houden.
Om op lange termijn met plezier te werken, is vaak een structurele aanpak nodig. Dit vraagt naast iets van de individuele medewerker, ook iets van de leidinggevenden en de organisatiecontext. Organisaties die serieus werk maken van werkplezier, investeren in een gedegen programma, nemen individuele en organisatiebelangen beíde mee en stemmen deze continu zorgvuldig op elkaar af. Dit kost tijd en aandacht van alle betrokkenen en is (helaas) niet alleen maar leuk of plezierig.
Gelukseconomie op volle toeren…
Dat het nodig is om werkend Nederland te begeleiden naar meer werkplezier, blijkt wel uit de cijfers. Nog nooit was het aantal werkgerelateerde psychische klachten zo hoog als nu. Verschillende ontwikkelingen vragen om een andere en flexibele wijze van werken. Maar zoals dat werkt in een economie: waar vraag is, komt aanbod. En niet zo’n beetje ook in het geval van werkplezier. Er gaat geen dag voorbij of kranten, social media en magazines berichten over bevlogenheid, werkgeluk en werkplezier. Boeken en opleidingen: allemaal gericht op (het najagen van) geluk. Ook de Chief Happiness Officers vliegen als paddenstoelen uit de grond… (Los van het feit dat er CHO’s zijn die fantastisch werk doen).
Het is ons eigen vakgebied, maar die geluks-hausse zorgt bij onszelf inmiddels voor kriebels. Niet gek dus dat de wenkbrauwen van onze opdrachtgevers omhoogschieten, wanneer wij het woord ‘werkplezier’ noemen. Ook vaak gehoord: “Het lijkt wel of werken tegenwoordig alleen nog maar leuk moet zijn. Ga nu toch gewoon aan de slag!” Of: “Ja, dat werkplezier…dat is wel een hot thema, nietwaar?” De toenemende aandacht voor werkplezier is enerzijds fantastisch: steeds meer organisaties zijn zich bewust dat ze aan de slag moeten. Tegelijkertijd wordt het thema vooral als ‘leuk’ voorgespiegeld, waardoor het minder serieus aangepakt wordt. Dat is jammer. Want als er goed wordt nagedacht over een samenhangend geheel aan interventies voor professionals, hun leidinggevenden én hun organisaties, kan er serieus resultaat behaald worden (zie de illustratie hiernaast).
Kaf van het koren
Dus: Wil jij in jouw organisatie serieus aan de slag met werkplezier? Wees dan kritisch als je in gesprek gaat met bureaus. Vraag naar de lange termijneffecten en (wetenschappelijke) onderbouwing van de aanpak. Let erop of men goed doorvraagt op jouw specifieke situatie en of het organisatie-perspectief wordt meegenomen. Die eenmalige hapklare sessie met je team of een losse training voor werken met meer focus… het zorgt slechts voor een tijdelijk effect op hoe je werkt. Voor duurzaam resultaat is een gedegen en onderbouwde aanpak beter. En realiseer je ook: Zoals bij elke verandering, je zult er zelf en samen hard voor moeten werken. Uiteindelijk met plezier… Dat dan weer wel!
